Citatio: Thesaurus Linguarum Hethaeorum digitalis, hethiter.net/: TLHdig – Beta Version 0.2 (2025-03-17)

HPM’de şimdi çevrimiçi: TLHdig 0.2

Mainz, Marburg ve Würzburg’dan bir araştırma ekibi tarafından dijital çivi yazısı çalışmalarında büyük bir dönüm noktası.

Hitit başkenti Boğazköy-Hattuşa ve diğer Hitit yerleşimlerinden bulunan çivi yazılı tabletler, Antik Yakın Doğu'nun en büyük metin gruplarından birini oluşturur. Bu tabletler, belgelenmiş en eski Hint-Avrupa dillerinden biri olan Hititçenin yanı sıra diğer Anadolu dillerinde yazılmış çok sayıda metni ve ayrıca Sümerce, Akadca ve Hurrice metinleri içerir.

2023 yılında, Thesaurus Linguarum Hethaeorum Digitalis (TLHdig 0.1), Hethitologie-Portal Mainz (HPM) platformunda yenilikçi bir dijital araç olarak kullanıma sunuldu. Bu araç, Hitit tablet koleksiyonlarına ait çivi yazılı metinlerin transliterasyonlarına kapsamlı erişim sağlamaktadır. İlk kullanıma sunulduğundan bu yana TLHdig, Hititologların her gün kullandığı dijital araçlardan biri haline geldi ve aylık 100.000’den fazla erişim aldı.

Şimdi, TLHdig 0.2 çevrimiçi olarak erişilebilir. Bu sürüm, yayımlanmış tüm kaynakların %98’inden fazlasını kapsamakta olup toplamda yaklaşık olarak 22.000 XML metin belgesi içermektedir. Bunların çoğu, birleştirilmiş birçok metin parçasından oluşmaktadır. Şu anda külliyat yaklaşık 400.000 transliterasyonlu satırdan oluşmaktadır. TLHdig 1.0, 2025’in sonlarında yayımlandığında, tüm yayımlanmış metinlerin eksiksiz bir kapsama ulaşmasını sağlayacaktır.

Araştırmacılar, metinleri transliterasyon veya çivi yazısı biçiminde inceleyebilir, arama yapabilir ve daha karmaşık sorgular için çeşitli filtreleri uygulayabilirler. TLHdig, HPM altyapısına entegre edilmiştir ve çeşitli dijital katalog araçları, medya veri tabanları ve metin edisyonları ile bağlantılıdır.

TLHdig ekibi, bu metin koleksiyonunu oluştururken birkaç nesil Hititolog tarafından geliştirilen dijital ve basılı kaynaklardan faydalanmıştır. Bu kaynaklar arasında HPM’deki dijital metin edisyon projeleri ve birçok bireysel akademisyenin katkıları yer almaktadır (bkz. TLHdig Contributors bölümü).

İş birliğine açık bir araç olarak TLHdig, yeni Hitit çivi yazılı metinlerini yayımlayan araştırmacılar için bir çevrimiçi gönderim süreci sunmaktadır. Kullanıcılar, transliterasyonlarını (Create Transliteration (Transliterasyon Oluştur)) arayüzüne yapıştırarak yönlendirmeleri takip edebilir ve gönderimlerini tamamlayabilirler. Daha fazla rehberlik için Adım Adım Kılavuza başvurulabilir (Step-by-step Manual).

Bu dinamik yaklaşım sayesinde, TLHdig alanla birlikte genişlemeye devam edecek ve mümkün olduğunca güncel kalmasını sağlayacaktır. Böylece, hem metin edisyonları için bir temel hem de yenilikçi yapay zeka yaklaşımlarının kullanımı da dahil olmak üzere çeşitli araştırma soruları ve metodolojileri için değerli bir kaynak işlevi görecektir.

TLHdig'in oluşturulması, Deutsche Forschungsgemeinschaft (DFG) tarafından sağlanan bir araştırma hibesiyle mümkün olmuştur. Proje, Mainz, Marburg ve Würzburg üniversiteleri ile Mainz Bilim ve Edebiyat Akademisi bünyesindeki araştırmacılar tarafından yürütülmüştür.

İletişim:

E-posta: tlhdig@uni-wuerzburg.de

Baş araştırmacılar: